(עלק שרות לקהילה, אני פשוט רוצה רייטינג- מתוך עתון
"מינימום", בעריכת ובעלות מירודאן, הכותב: יוסף אוגן
קמפוס)

Eliahu Cohen
Siut holeh umitmaseh
(Cosmar prelungit)
Versuri; Editura Saar, 2002

Viata insasi este uneori un cosmar prelungit. Se intampla
tragedii mai crunte decat le-ar putea inchipui cea mai
nebuneasca imaginatie.
Sufera de dementa. Nu mai stie bine nici unde se afla, nici
ce vrea, nici chiar cine este. Ulta totul, deparca faptele
ar fi sterse pe nesimtite, asa cum cuvintele asternute pe
tablita dispar la atingerea abia simtita a buretelui ud.
Intr-o buna zi, a disparut de acasa. A plecat. Nu se stie
unde. Innebuniti, au cercetat pretutindeni. Imposibil sa-I
gaseasca. Parca I-ar fi inghitit pamantul. A doua zi' i-au
descoperit cadavrul Intr-un sant. pangarit. mancat de
caini.
Cutremuratur.

Tanarul nepot al acestei victime publica astazi un volum de
poezii in ebraica: "Siut holeh umitmaseh" (editura Saar,
2002). Nu este de mirare ca, pentru Eliahu Cohen, viata se
arata' asa cum indica titlul volumului' un cosmar
prelungit.
In "Nahal saket" (Rau linistit) deplange moartea celui
disparut fara urne. Spiritul raului- spune poetul- nu ti- a
anuntat cu nimicmoartea. si apele raului nu ti-au purtat
trupul. Din primul moment si pana la cel din urma' n-am
simtit miros putreziciune.
Este vorba deci de o moarte transfigurata.  Fara miros de
cadavru. Tot ce a ramas drept amintire sunt, simbolic,
cateva flori rosii de mac, purtate pe apele raului.
Iubita sufera si ea: "Ceva s-a spart in tine si durerea te-
aspirat".
In "Cum silabisim durerea" ("Eih meaitim keev"), Eliahu
Cohen afirma resemnat: "Aproape intotdeauna, durerii il
lipsesc cuvintele".
La acest incrput de drum, nu ne mire ca poetul nu stie inca
sa evite cu rigoare cliseele, banalitatile: surasul iubitei
este "o stea pe cerul noptii", privirea ei   - "luna care
zburda".
           Foloseste cu pricepere repetitiile, dar abuzeaza
de ele, repeta cuvinte, versuri. Inceputul poeziei revine in
finalul ei. De multe ori, repetitia da stiului ceva popular,
ne- Incorsetet. Ca In vorbirea curenta, convingatoare: "Nu,
nu vey ajungela Intuneric/ vei ajunge poate la stele"
("Hazeev" - Lupul). Sau: "Numai tu (....) Numai tu (....)
Numai tu" ("Ha- kaas seli" - mania mea).
           Rima apare pretutindeni. Poetul foloseste adesea
versul modern, liber. Dar, pe alocuri, potrivit, Intalnim si
rime. Numai ca rima este Inca monotona. O poezie frumoasa,
"Sheherezada",  este construita pe o rima unica, in "a":
nehama, tikva, hitnapta, ala ahava, laila, minhara, afela,
nekema, hiskia.
          Remarcabila pentru structura specifica a
scrisului lui Eliahu Cohen este tendinta spre bizar.
          Dragostea, actul sexual iau aspect canibalistic
(Nesihot tifoni" -  Muscaturi de vipera): "Gaureste - mi
carnea (...)/ si sange sa Impodobeasca podeaua/ caci gura ta
e  Infometata/ si sangele meu Incins de dor".
          In  "Almana sahora" (Vaduva neagra) ne e
prezentata o femeie sadica, care-si schimba mereu amantii
si, din cand in cand, il  "scoate si pe el din magazie".
Vaduva neagra a gasit In el o noua victima. "Dimineata vei
presara/ iarasi sare pe ranile mele". Sau, Intr- o a doua
varianta a poeziei' vaduva neagra "va pune trupul lui obosit
In farfurii mici / si Intro - o cana mare/ si poimaine -
cand va naste/ va avea copilul meu ce sa manance".
         In "Ha- asimon nafal" (Mi- a cazut fisa) asistam
la o crima fara motiv, din pur automatism. Refrenul "mi- a
cazut fisa" revine de cinci ori, obsedant, Innebunindu- l nu
numai pe cel ce savarseste crima, ci si pe cititor, creand o
stare de tulburare a constiintei, molipsitoare, stranie. Act
dement.
         Umor macabru, ca In poeziile moderniste din
primele decenii ale secolului trecut, Intalnim In poezia cu
titlu caracteristic "sir psihi lehalutin" (poezie complet
dementa). "Am vrut sa- ti lovesc inima,/ dar nu ai inima"'
incepe poezia. Continua apoi cu imagini absurde. Ii trmite
iubitei fara inima o pisica gatita cu branza si masline.
Iubita nu-i multumeste, nici macar nu-l cheama la telefon.
"N-ai constiinta,/ n-ai pic de rusine/ asa cum nu ai nici
pisica, ai?" o infrunta, ironic, poetul. In cele din urma,
ridicand  ascendent proportiile, accentueaza absurditatea
imaginilor. Ucide un laptar In floarea varstei si-i trimite
iubitei cadavrul acestuia. Revine refrenul: "N-ai
constiinta,/ n-ai pic de rusine/ si ai sa platesti asta
scump".
           Placheta de debut a lui Eliahu Cohen cuprinde
circa douazeci de poezii. Nu e mult. Nu calitate estetica
extraordinara. Dar e variat, interesant.


בקצור, קמפוס העביר כאן סקירה מזורזת, לטוב ולרע, של איכות
השירה בספר השירים שלי, "סיוט הולך ומתמשך":

על נחל שקט הוא חשב משום מה שמדובר בשיר פרידה מסבא ז"ל, אך
למעשה מדובר בעוד שיר אפל.
הוא די אהב את סגנון החזרה על ביטויים, אך טען שלעתים אני מנצל
את זה יותר מדי והופך לבנאלי.
כמו כן הוא סקר בחיבה את שיריי האפלים- קודרים- אלימים-
מקאבריים: האסימון נפל, אלמנה שחורה, אלמנה שחורה 2,
שחרזדה...

לסכום, הוא אומר שאין לספר ערך אסטתי משובח, אך מדובר בהתחלה
מבטיחה למדי